a- Triệu chứng: Lúc mới mọc, nhỏ như hạt gạo, ngứa,tê, đau buốt, rồi sưng cứng, to ra sau mới mưng mủ, vỡ rồi rút dần, nặng thì sốt cao, nôn mửa, đinh khuếch tán theo đương kinh mạch làm thành một hay nhiều đường dây đỏ(người xưa cho dây này là "hồng ty dinh" cho nó là nặng và nguy hiểm).
b- Lý:
- Phần lớn vì hoả độc.
- Hoặc ăn nhiều thức ăn cao lương hậu vị.
- Hoặc ăn phải thức ăn độc, nọc độc.
- Thời khí dịch lệ.
c- Pháp: Thông kinh hoạt lạc, tiêu độc chỉ thống.
d- Phương huyệt:
1- Linh đài(tả)
2- Đại chuỳ(tả)
Hoặc xuất huyết ngày châm 2-3 lần
3- Huyệt lân cận(châm xung quanh đinh từ 2-4 kim, không châm vào đầu đinh)
Dùng thường xuyên các huyệt số 1,3.
đ- Gia giảm:
- Đinh mọc ở cổ, gáy thêm Liệt khuyết.
- Đinh mọc ở đầu, mặt thêm Hợp cốc, Khúc trì.
- Đinh mọc ở chi dưới thêm Thái xung
- Đinh mọc ở lưng thêm Uỷ trung
- Đinh mọc đau nhức cần bảo vệ tim, gia Nội quan.
Gặp " hồng ty dinh" thì gia phương huyệt trên, nên dùng kim 3cạnh xuất huyết nhẹ vài ba chỗ trên đường dây sẽ chóng rút hết, không truyền vào tâm nữa.
e- Giải thích cách dùng huyệt: Linh đài thanh nhiệt tiêu độc là huyệt chủ trị đinh độc, Đại chuỳ chủ trị Đinh độc ở đầu, mặt và trên đường đi của đốc mạch, châm các huyệt xung quanh đinh nhằm tác dụng tiêu độc, chỉ thống và thông kinh lạc.
Nếu đinh đã nung chín, có mủ trắng dùng 3 kim càng châm nhẹ trên đinh cho ra mủ trắng dùng kim 3 cạnh châm nhẹ đinh cho ra mủ hết rồi mới thôi. Có ngòi xanh, cần khêu ra.
Kiêng ăn các thức ăn cay nóng, gia vị kích thích.
Xoa bóp: Giã củ hành tươi trộn với muối đồ vào đầu nhọt khi mối phát.
7. Bệnh đau viêm lóet dạ dầy, hành tá tràng
16. U não
17. Ung thư mũi họng
19. Ung thư tuyến giáp trạng
3.Bệnh bòng gân sai trẹo khớp, tụ huyết