BASEDOW - NGUYÊN NHÂN - TRIỆU CHỨNG - BIẾN CHỨNG - ĐIỀU TRỊ

1.Đại cương

Bệnh Basedow là một hội chứng cường tuyến giáp trạng, hocmon tuyến giáp tăng trong máu.

Đây là bệnh nội tiết phổ biến, thường gặp ở các nước, cũng như ở nước ta. Bệnh thường gặp ở nữ, gặp ở mọi lứa tuổi nhất là 20 - 40.

2.Nguyên nhân

-Về nguyên nhân, người ta cho là một bệnh của hệ thống thần kinh - tuyến giáp trạng, sinh ra do sự mất điều chỉnh giữa vỏ não, tuyến yên và tuyến giáp trạng

-Các yếu tố làm dễ như:

Chấn thương mạnh về thể chất, tinh thần như chiến tranh, tai nạn, nhiễm trùng Cơ địa: nữ mắc bệnh nhiều hơn nam giới, nữ chiếm 80%

Có yếu tố gia đinhh, di truyền.

3. Triệu chứng

3.1.Triệu chứng lâm sàng

3.1.1. Triệu chứng chính:

-Tim mạch: là triệu chứng thường nhất, bao giừo cũng có. Nhịp nhanh xoang, đều, 120-160 lần/phút. Huyết áp tâm thu tăng

-Gầy nhanh: Bệnh nhân ăn nhiều, ngon miệng nhưng vẫn gầy nhanh (mất 4-5 cân/tuần)

-Chuyển hoá cơ bản tăng: > 20%. Thường chuyển hoá cơ bản tăng đến 60%, 80%. '

-Tuyến giáp lớn, lan toả, có thể có nhân; phần lớn là bướu mạch: nghe có tiếng thổi tâm thu hay thổi liên tục hay sờ có rung miu ở bướu.

-Run tay: run đầu ngón tay, bàn tay; có thể ở chân, tăng lên khi xúc động; run tay biên độ nhỏ

-Lồi mắt, mắt sáng: lồi cả 2 bên; thể lồi nặng có thể không khép được mi

3.1.2. Triệu chứng phụ:

-Sốt nhẹ

-Thay đổi tính tình, dễ nóng giận, cáu gắt, đứng ngồi không yên, không tập trung tư tưởng được...

-Khó ngủ, không chịu được nóng, dễ chịu lạnh, hay kêu mệt, mặt dù hay hoạt

động.

-Mỏi cơ, có dấu hiệu ghế đẩu: bệnh nhân ngồi trên ghế đẩu thấp, không thể ngồi dậy nếu không chống tay.

3.2.Các xét nghiệm cận lâm sàng

- Độ tập trung Iot: tăng

- Chuyển hoá cơ bản: tăng > 20%

- T3, T4: tăng

- TSH giảm

- Cholesterol giảm, đường huyết tăng

- Tiến triển

Basedow là bệnh nặng vì tiến triển bất ngờ, khó tiên đoán. Cũng có thể nhẹ, không nặng lên, bệnh nhân sinh hoạt gần như bình thường, mặc dù không có điều trị tích cực.

Bệnh tiến triển qua 4 giai đoạn:

Giai đoạn 1: triệu chứng thần kinh là chủ yếu, bướu cổ nhỏ Giai đoạn 2: triệu chứng thần kinh, cường giáp rõ Giai đoạn 3: có tổn thương nội tạng Giai đoạn 4: suy kiệt không hồi phục

4. Biến chứng

1. Suy tim, rối loạn nhịp tim

2. Cơn tiến triển cấp tính

3. Suy mòn

4. Nhiễm trùng:viêm phổi, lao phổi...

5. Điều trị

Basedow là bệnh lý cường giáp trạng, do đó việc điều trị nhằm hạn chế sản xuất và phóng thích hocmon thyroxin

5.1.Điều trị nội khoa

5.1.1. Lugol 5%

Dùng trong giai đoạn tấn công; X - XX giọt/ngày

5.1.2. Thuốc kháng giáp tổng hợp (làm ức chế sản xuất thyroxin):

-PTU 50mg x 6-8 viên/ngày

-Carbimazol 5mg x 6-8 viên/ngày.

Tấn công 4-6 tuần, đạt được bình giáp chuyển sang liều củng cố. Liều củng cố bằng nửa liều tấn công trong 2 tháng. Liều duy trì 1 viên/ngày x 12 tháng.