Củ gai

Tên khác

Còn gọi là trữ ma căn (Trung Quốc)

Tên khoa học Boehmeria nivea (L) Gaud (Ủtica nivea L).

Người ta dùng củ gai (Radix Boehmer) là dễ phơi hay sấy khô của cây gai.

Tiếng Trung: 苎麻根

Theo chữ Hán sợi gai nhỏ là thuyền sợi gai to là trữ. Cây gai vừa dùng làm thuốc vừa cho sợi cho nên gọi là trữ.

Cây gai

( Mô tả, hình ảnh, thu hái, chế biến, thành phần hoá học, tác dụng dược lý ....)

Mô tả cây

Cây gai nói là cây ma lá ta vẫn dùng lam bánh gai ăn và sợi để dệt làm lưới đánh cá.

Cây sống lâu năm, có thể cao tới 1,5-2m. Lá lớn, mọc so le, hình tim, lá dài 7-15cm, rộng 4-8cm mép có răng cưa, đáy lá hình tim hay hơi tròn, mặt dưới trắng vì có nhiều lông trắng, mặt trên có màu lục sẫm, dáp, có 3 gân từ cuống phát ra. Hoa đơn tính cùng gốc. Hoa đực có 4 lá dài và 4 nhị. Hoa cái có đài hợp chia làm 3 răng. Quả bế mang đài tồn tại.

Rễ hái vào bất kỳ mùa nào, nhưng tốt nhất vào thu đông. Hái về rửa sạch đất phơi hay sấy khô.

Phân bố, thu hái và chế biến

Cây này được trồng ở khắp nơi trong nước láy sợi hay lấy lá, Rễ ít được khai thác, người ta đào rễ về rửa sạch đất, cắt thái miếng hoặc để nguyên rồi phơi khô hay sấy khô,

Thành phần hoá học

Hoạt chất hiện chưa xác định được. Mới thấy có axit clorogenic là một loại tani, do sự kết hợp của axit cafeitanic và axit quinic.

Tác dụng dược lý

Chưa có tài liệu nghiên cứu.

Vị thuốc Củ gai

( Công dụng, Tính vị, quy kinh, liều dùng .... )

Tính vị:

Ngọt, hàn, không độc.

Quy kinh:

Kinh Thận, Bàng quang.

Công dụng:

Tả nhiệt, tán ứ, chữa đơn độc, thông các chứng lâm (đi đái dắt) chữa sang lở, thông tiểu tiện. Phàm không thực nhiết chớ có dùng.

Ứng dụng lâm sàng của vị thuốc Củ gai

An thai:

Đây là công dụng được nhắc đến nhiều nhất của củ gai trong dân gian. Rất nhiều bà mẹ bị động thai, dọa sảy thai đã giữ được con nhờ củ gai. Khi mẹ bầu mang thai bị ra huyết đỏ hoặc nâu, đái đục, đái ra máu, thậm chí bong nhau thai nếu sử dụng củ gai sớm sẽ cho hiệu quả cực kì tốt.

Lợi tiểu, chữa đái dắt do nhiệt:

Nếu người bệnh có dấu hiệu đi tiểu dắt, đái buốt, nước tiểu đục, hay đi tiểu ra máu thì dùng củ gai có thể chữa được. Với cách làm rất dễ, ta lấy rễ củ gai 30g, sắc uống ngày 1 lần. Dùng 3-5 ngày là có tác dụng.

Chữa lòi rom, co búi trĩ:

Củ gai tươi khi được sắc nước uống hàng ngày sẽ có tác dụng làm hạn chế sự phát triển của búi trĩ.

Củ gai làm giảm mụn nhọt, giảm sưng và chóng mưng mủ:

Lấy rễ gai và rễ cây vông vang, 2 thứ lượng bằng nhau, rửa sạch, giã nát đắp vào chỗ mụn nhọt ngày 1 lần. Làm 3 lần là vết thương khỏi.

Điều trị động thai do Sang chấn

Đẳng sâm 16, Bạch truật 12, A giao 12, Cam thảo 6, Xuyên khung 8, Đương qui 12, Thục địa 20, Bạch thược 12, Ngải diệp 8, Tục đoạn 12, Đỗ Trọng 12, Hương phụ 8, Hoàng kỳ 12, củ gai(trữ ma căn) 12, Tang kí sinh 12. Sắc uống. thai kỳ vùng ngực trướng đầy khó chụi

Điều trị có thai chướng bụng

Dã sơn sâm, Hoàng kỳ, Bạch thược, Sơn du nhục, Thỏ ti tử, Phúc bồn tử , Bạch truật, Thục địa, Thăng ma, Trữ ma căn, Cam thảo. Các vị bằng nhau sắc uống.

Tham khảo

Kiêng kị:

Không thực nhiệt không nên dùng.

Thaythuoccuaban.com Tổng hợp

*************************