TÝ CHỨNG – PHONG THẤP-THẤP KHỚP

Đại cương:

Trong cơ thể kinh lạc đưa khí huyết đi khắp nơi, khi bị ngoại tà xâm nhập là bế tắc kinh lạc sẽ gây đau mỏi các khớp, trời lạnh, mưa ẩm thấp, đau tăng hoặc tái phát. Cho nên tất cả các bệnh đau thần kinh xương khớp đều có thể qui vể Tý chứng. Đông y gọi là chứng Tý, tý là bế tắc không thông, dân gian thường gọi là bệnh phong thấp. Đông y qua nhiều đời phân ra rất nhiều loại như hành tý, thống tý, trước tý, Nhiệt tý, Huyết tý ….Trong bài này chúng tôi chỉ đề cập đến hành tý, thống tý và nhiệt tý còn các loại khác thì phân ra viết trong những bài khác.

Điều trị

1. phong tý (hành tý)

Triệu chứng: Đau di chuyển các khớp, đau nhiều khớp, sợ gió, rêu lưỡi trắng, mạch phù,

Pháp; khu phong là chính, tán hàn trừ thấp là phụ ,hoạt huyết,hành khí

		Phòng phong	12	Khương hoạt	12	Tần giao	8
Quế chi	8	Bạch linh	8	Bạch thược	12	Đương qui	12
Cam thảo	6	Ma hoàng	8	Thổ phục	16	Thương nhĩ tử	16
Hi thiêm	16	Uy linh tiên	12	ý dĩ	12	Bạch chỉ	8
Tỳ giải	12

Hoặc bài ý dĩ nhân thang: trị đau cơ đau khớp do phong, chạy lung tung

châm cứu: thiên ứng, lân cận, hợp cốc, phong môn, phong trì, huyết hải, túc tam lí, cách du

2. hàn tý hay thống tý

Triệu chứng: Đau dữ dội ở một khớp, trời lạnh đau tăng, chườm nóng thì đỡ, tay chân lạnh sợ lạnh, rêu lưỡi trắng mạch huyền khẩn, hoặc nhu hoãn

Pháp: Tán hàn là chính, khu phong, trừ thấp là phụ, hành khí hoạt huyết

		quế chi	8	Can khương	8	phụ tử	0
TN kiện	8	Uy linh tiên	8	ý dĩ	12	Xương truật	8
Xuyên khung	8	ngưu tất	8	Thương nhĩ tử	12	ma hoàng	8
Bạch thược	8	Hoàng kì	8	Bạch linh	8

Châm cứu: Thiên ứng, Lân cận, Hợp cốc, Phong môn, Phong trì, Huyết hải, Túc tam lí, Cách du

3. thấp tý hay trước tý

Triệu chứng: Các khớp nhức mỏi, đau một chỗ, tê bì, đau các cơ, vận động khó, miệng nhạt, rêu lưỡi trắng dính, mạch nhu hoãn

Pháp: Trừ thấp là chính, tán hàn khu phong là phụ, hành khí, hoạt huyết

		ý dĩ	16	Xương truật	12	Ma hoàng	8
Quế chi	8	Khương hoạt	8	Độc hoạt	8	Phòng phong	8
ô dược	8	Hoàng kỳ	12	Cam thảo	6	Đẳng sâm	12
Xuyên khung	8	Ngưu tất	8	Bạch chỉ	12	Đan sâm	12
Ngũ gia bì	12