Biện chứng Đông y: Tình chí tổn thương, lao thần tổn âm, âm hư dương kháng, khí huyết không điều hòa, thận thủy đình trệ, đồng tử tán đại.
Cách trị: Bình can thanh nhiệt; súc thủy co đồng tử.
Phương thuốc: Lục phong an bình thang
Bài thuốc:
| Đương qui | 16g | Bạch thược | 20g |
| Xuyên khung | 8g | Thục địa | 16g |
| Hà diệp | 20g | Cúc hoa | 20g |
| Cam thảo | 4g | Hổ phách | 4g |
| Song câu | 16g | Trạch tả | 16g |
| Hạ khô thảo | 30g | Hương phụ | 10g |
| Trân châu mẫu | 20g | Binh lang | 8g |
| Xa tiền thảo | 20g | Ô mai | 16g |
Sắc uống mỗi ngày 1 thang.
Biện chứng gia giảm: Đồng tử tán đại gia Táo nhân 20g, Ngũ vị 15g, Giấm Từ thạch 16g, Kha tử bì 12g, Giấm sao Bạch thược 20g; đại tiện bí nặng gia Binh lang, nôn mửa gia Bán hạ, Đại giả thạch; đau đâầu gia Linh chi, bộ Hạ khô thảo; sưng huyết gia Hàn thủy thạch 30g, Tri mẫu 10g, Hoàng bá 8g, Hoàng cầm 6g.
Hiệu quả lâm sàng: Nguyễn Văn Viễn, nam, 43 tuổi. Khám ngày 21/3/2012. Hàng ngày thường đau đầu, mắt bên phải trướng đau, lợm giọng buồn nôn, nhìn thấy đom đóm, mắt kém 7, 8 năm, khi có sự phiền muộn bệnh nặng thêm. Khám mắt phải đồng tử 4mm, phản xạ ánh sáng chậm, gai thân kinh đáy mắt lõm xuống, thị lực 0,2, nhãn áp 46mm Hg, mắt trái bình thường, ngực đầy, sưòn đau. Phép trị là bình can thanh nhiệt, dùng phương Tiêu viêm ẩm gia giảm uồng 3 thang, bệnh giảm nhiều, thị lực tăng. Đổi thuốc thay làm thuốc viên, uống một thời gian. Đo thị lực 0,9, nhãn áp 17mm Hg. Bệnh lành khỏe mạnh 3 năm, khám lại không tái phát.
Biện chứng Đông y: Can uất khí trệ, mộc vượng kỵ thổ, tỳ thổ hư không vận hóa.
Cách trị: Sơ can lý khí, kiện tỳ lợi thấp, dưỡng huyết trấn tỉnh.
Phương thuốc: Thanh quang nhãn hoàn
Bài thuốc:
| Đương qui | 16g | Bạch thược | 12g |
| Hoàng cầm | 4g | Hương phụ | 6g |
| Trần bì | 4g | Sài hồ | 4g |
| Phục linh | 10g | Bạch truật | 12g |
| Xa tiền | 8g | Viễn chí | 6g |
| Táo nhân | 8g | Câu kỷ | 12g |
| Hồng hoa | 6g | Bạc hà | 4g |
| Hạ khô thảo | 10g | Hoàng liên | 3g |
| Trân châu mẫu | 20g | Sơn dược | 16g |
| Long đảm thảo | 6g |
Các vị nghiền nhỏ, làm viên một ngày uống 2-3 lần, một lần 10-16g, hoặc sắc uống mỗi ngày 1 thang.
Hiệu quả lâm sàng: Vũ Thị Hương, nữ, 23 tuổi, công nhân. Khám ngày 15/3/2018. Bị đau đầu bên trái, mắt nhìn không rõ, sau 12 giờ bệnh tăng nặng, ngực nặng, ăn không tiêu, mạch huyền, rêu lưỡi mỏng trắng, chất lưỡi hơi đỏ. Tháng 12/2017 bị đau đầu, bệnh viện chẩn đoán chứng thanh quang nhãn (glôcôm). Khám thị lực, xa mắt trái 0,3, mắt phải 0,3 khám gần: Mắt trái 1,0, mắt phải 1,0 - Đáy mắt dùng 8D khám không.có triệu chứng gì khác. Nhãn áp dùng thuốc co đồng tử, bên trái 35, bền phải 25. Chẩn đoán chứng Glôcôm (song khai giác thanh quang nhãn - Thanh phong nội chứng). Dùng Thanh quang nhãn hoàn uống sáng 1 lần, tối 1 lần, mỗi lần 10-16g, kết hợp nhỏ thuốc Tây co đồng tử. Khám lại nhãn áp được không chế, chỉ số huyết áp, dùng thuốc co đồng tử là 22-38mm Hg, ngừng thuốc nhỏ mắt, tiếp tục uống Thanh quang nhãn hoàn, sau đó đo nhãn áp còn lại 20-55mmHg, thị lực xá bên phải 0,7, bên trái 0,9, gần bên phải 1,5, bên trái 1,5. Bệnh lành ổn định.
Biện chứng Đông y: Can đảm phong hỏa.
Cách trị: Bình can thanh nhiệt.
Phương thuốc: Linh dương giác cúc hoa ẩm
Bài thuốc:
| Linh dương giác | 5g | Cúc hoa | 20g |
| Thảo quyết minh | 25g | Ngũ vị tử | 15g |
Sắc nước uống thay trà hàng ngày.
Hiệu quả lâm sàng: Nguyễn Văn Triệu, nam, 28 tuổi. Bệnh nhân nằm điều trị tại bệnh viện 20 ngày, khi lành khi cao thất thường. Ngày 8/7/2014 đến Đông y điều trị. Khám thị lực bên phải 1.0, bên trái 0,7, nhãn áp bên phải 37mmHg, bên trái 42mmHg, đau đầu, đau mắt 2 năm, đồng tử hơi to. Dùng phư^g trên 10 thang, nhãn áp khôi phục bình thường, các chứng trạng hết, khỏe mạnh, 2 năm không tái phát.
Biện chứng Đông y: Âm hư hỏa vượng. Cách trị: Tư thận hàm mộc.
Phương thuốc: Tri bá địa hoàng thang gia giảm
Bài thuốc:
| Trạch tả | 8g | Phục thần | 8g |
| Sơn dược | 16g | Đan bì | 12g |
| Cúc hoa | 10g | Thạch hộc | 10g |
| Tri mẫu (sao nước) | 12g | Sinh địa | 12g |
| Sinh cam thảo | 4g | Thục địa | 12g |
| Hoàng bá (sao muối) | 12g |
Sắc uống mỗi ngày 1 thang.
Hiệu quả lâm sàng: Phạm Văn Vương, nam, 38 tuổi. Mắt kém đã hơn 5 năm. Lúc đầu mắt bên phải sưng đỏ, đau nhức, chảy nước mắt, sợ ánh sáng sau đó đau đầu, mắt kém. Kiểm tra thị lực bên phải 0,4, bên trái 1,0, đo nhãn áp bên phải 56mmHg, đáy mắt thần kinh gai thị sinh lý lõm, to, giác mạc sưng, tiền phòng nông, đồng tử phản xạ ánh sáng chậm. Chẩn đoán chứng tăng nhãn áp đơn thuần mạn tính. Dùng thuốc uống và nhỏ mắt để hạ nhãn áp không hiệu quả. Năm 2013 thị lực giảm nhiều, mắt sưng, ăn uống kém, hay quên, ngủ hay mộng mị, ăn uống kém, miệng khát họng khô, người gây ốm, tính câp táo, hay nóng giận. Bệnh nhân đến đông y điều trị
Khám mạch huyền sác, chất lưỡi đỏ, không rêu. Nguyên nhân bệnh do âm hư hỏa vượng, chân âm hư tổn, mắt không được nuôi dưỡng, tâm thần không được an định. Phép trị là trấn thủy để chế dương quang, dùng Tri bá địa hoàng thang gia giảm uống 12 thang. Khám lại thị lực tăng bên phải 0.7, tiểu tiện vàng, lưỡi như trước, mạch huyền sác, hai bộ xích nhược. Cần tư âm tả can, tiếp tục dùng phương trên bỏ Sơn dược, gia Long đởm thảo uống 10 thang. Khám lại tinh thần phấn chấn, ăn uống tăng tiến, thị lực bên phải 1.2, bên trái 1.2, nhãn áp bên trái 20mmHg, phản xạ ánh sáng của đồng tử nhanh nhạy, rêu lưỡi mỏng, chất lưỡi lạt, mạch huyền tế. Đổi dùng phương Kỷ cúc địa hoàng hoàn. Điều trị 3 tháng bệnh lành, khỏe mạnh hơn trước, bệnh không tái phát.
Bàn luận: Chứng tăng nhãn áp, Đông y gọi là Ngũ phong chướng, phép trị tả can tiềm dương là chủ yếu, tuy nhiên cần linh hoạt biến hóa điều lý 3 kinh can, đảm, thận đồng thời chiếu cố đến tỳ vị.
Biện chứng Đông y: Đàm hỏa uất kết, tà nhiệt nội xâm.
Cách trị: Thanh đàm tả hỏa, khứ tà trục ứ.
Phương thuốc: Thanh đàm lợi thủy thang
Bài thuốc:
| Đảm tinh | 10g | Trạch tả | 12g |
| Phòng kỷ | 8g | Thạch vỹ | 10g |
| Hoàng liên | 6g | Sài hồ | 10g |
| Xuyên khung | 10g | Thăng ma | 10g |
| Cảo bản | 10g | Cam thảo | 4g |
| Hắc nguyên sâm | 20g | Bán hạ | 12g |
| Ngô thu du | 6g | Trần bì | 6g |
| Đại giả thạch | 20g |
Sắc uống mỗi ngày 1 thang.
Hiệu quả lâm sàng: Vũ Thị Minh, nữ, 30 tuổi, công nhân. Đồng tử 2 mắt hơi to, màu hơi vang xanh, thường hay đau đầu, mắt sưng, nhìn vật không rõ, buồn nôn. Năm 2015, khám bệnh viện chẩn đoán chứng tăng nhãn áp đơn thuần mạn tính, đã điều trị qua nhiều bệnh viện không lành. Năm 2018 chuyển Đông y điều trị. Khám nhãn áp 69mmHg, thị lực 2 mắt 0,2, mạch tế sác. Nguyên nhân bệnh do đàm hỏa uất kết, dùng Thanh đảm lợi thủy thang uống 20 thang, nhãn áp hạ xuống bình thường, thị lực tăng. Tiếp tục dùng phương trên bỏ Huyền sâm, Sài hồ, Bạc hà, Đại giả thạch, gia Trân châu mẫu 30g, Long cốt 24g, Mẫu lệ 24g, Quyết minh tử 15g, uống thường xuyên. Điều trị 3 tháng bệnh lành, thị lực tăng 0,4, trở về công tác, khỏe mạnh hơn trước.
Để được tư vấn về bệnh và cách điều trị bạn vui lòng gọi: 18006834 (miễn cước gọi).
Theo Phòng khám Đông y Nguyễn Hữu Toàn
Thông tin trên Website :www.thaythuoccuaban.comchỉ có tính chất tham khảo. Người xem không được dựa vào để tự chữa bệnh.
Lương y Nguyễn Hữu Toàn . Địa chỉ: Số 482 lô 22C Đường Lê Hồng Phong, Đông Khê, Ngô Quyền, Hải Phòng. GP : 197GCN HNY SYTH