SỮA TỰ CHẢY

Đại cương

Sữa của đàn bà sau khi sinh, dù không cho con bú cũng tự chảy ra, cũng có khi đang có thai mà sữa tự chảy ra, gọi là chứng ‘Nhũ Khấp’, Nhũ Trấp Tự Xuất.

Nguyên nhân có thể do cơ thể người mẹ sung sức, sữa nhiều quá, căng lên và chảy ra một ít hoặc có khi sữa đang cương lên, chỉ nghĩ đến sữa là lập tức sữa chảy ra, hoặc lúc mới cai sữa, sữa không bị hết mà lại tự chảy ra, đều được xếp vào loại sữa tự chảy.

Nguyên Nhân

Do khí huyết đều hư, do hư yếu nên không cầm được sữa. Hoặc do Can kinh có uất nhiệt gây nên.

. Khí Hư Không Nhiếp Được:: Do sau khi sinh, mất máu, khí bị hao, hoặc ăn uống lao nhọc quá sức khiến cho TỳVị bị tổn thương, không kềm chế được sữa khiến cho sữa tự chảy ra.

. Can Kinh Uất Nhiệt: Sau khi sinh, tình chí bị uất ức, uất lâu ngày hóa thành hỏa hoặc do quá tức giận làm tổn thương Can, Can hỏa quá thịnh, sơ tiết thái quá, nhiệt theo sữa đi lên khiến cho sữa tự chảy ra.

Điều trị

Khí huyết đều hư:

Triệu chứng: Sản phụ vú không căng đầy, sữa tự chảy ra, sắc mặt nhạt hoặc vàng nhạt, da khô, suy nhược, gầy yếu, sợ lạnh, váng đầu, ù tai, hồi hộp, hơi thở ngắn, đại tiện khi lỏng khi ít, tiểu nhiều lần, lưỡi nhạt, ít rêu, mạch Hư Tế.

Điều trị: Ích khí, cố nhiếp.

. Phương thuốc: Dùng bài Thập Toàn Đại Bổ Thang bỏ Xuyên khung, Nhục quế thêm Ngũ vị tử, Khiếm thực (Giản Minh Trung Y Phụ Khoa Học).

		Đẳng sâm	16	Bạch truật	12	Bạch linh	12
Cam thảo	6	Đương qui	12	Thục địa	20	Bạch thược	12
Ngũ vị	6	Hoàng kỳ	10	Khiếm thực	10

Phương thuốc: Dùng bài Bổ Trung Ích Khí Thang thêm Khiếm thực, Ngũ vị tử.

Bổ trung ích khí		Đẳng sâm	16	Hoàng kỳ	20	Chích thảo	4
Thăng ma	4-6	Qui đầu	12	Sài hồ	6-10	Bạch truật	12
Trần Bì	4-6	Ngũ vị	10	Khiếm thực	10

Can kinh uất nhiệt:

Triệu chứng: Phụ nữ sinh đẻ, sữa tự ra, mặt xanh vàng, có khi sốt, cơ thể gầy ốm, tinh thần uất ức, hay giận dỗi, váng đầu, sườn đau, miệng khô, bứt rứt, ngủ ít, táo bón, nước tiểu vàng nhạt, lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng mỏng, mạch Huyền Tế Sác, mạch chạy không thông.

Điều trị: Thư Can giải uất, thanh nhiệt, liễm nhũ.

. Phương thuốc: Dùng bài Gia Vị Tiêu Dao Tán, hoặc Đơn Chi Tiêu Dao Tán bỏ Sinh khương, Bạc hà thêm Bồ công anh (Giản Minh Trung Y Phụ Khoa Học).

		Sài hồ	12	Bạch truật	12	Bạch thược	12
Qui đầu	12	Trần Bì	8	Chích thảo	6	Chi tử	8
Bồ công anh	12	Bạch linh	12	Đan bì	8

.Phương thuốc: Dùng bài Đơn Chi Tiêu Dao tán thêm Mẫu lệ (sống), Hạ khô thảo (Thượng Hải Trung Y Phụ Khoa Học).

Đan chi tiêu dao tán		Sài hồ	12	Bạch truật	12	Bạch thược	12
Qui đầu	12	Trần Bì	8	Chích thảo	6	Sinh khương	12
Bạc hà		Bạch linh	12	Đan bì	8	Chi tử	8